مصرف عمومی مکمل‌ها: نیاز، مد یا زیاده‌روی؟

آیا همه ما باید مکمل ویتامین مصرف کنیم؟ حقیقت پشت قرص‌های رنگارنگ در این گزارش آورده شده است.

به گزارش اکوایران، مکمل‌های ویتامین می‌توانند راهی موثر برای افزودن ویتامین‌هایی باشند که در بدن با کمبودشان مواجه هستیم. با این حال، این پرسش وجود دارد که آیا همه ما به مکمل ویتامین نیاز داریم؟

براساس گزارش بی‌بی‌سی، بازار مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی به شدت رشد کرده و اکنون ارزشی معادل 32 میلیارد و 700 میلیون دلار در جهان دارد. بیش از 74 درصد از آمریکایی‌ها و همچنین بیش از دو سوم از کل بریتانیایی‌ها می‌گویند برای بهبود سلامت خود مکمل ویتامین مصرف می‌کنند.

پرسش اینجاست که مطالعات چه چیزی را درباره مکمل‌ها نشان می‌دهند؟ آیا برای سلامتی فایده دارند؟ جالب اینجاست که طبق مطالعات صورت‌گرفته نه تنها برخی از مکمل‌ها برای سلامتی مفید نیستند بلکه حتی می‌توانند به بدن انسان‌ها آسیب هم برسانند. با این تفاسیر، آیا باید مکمل‌ها را مصرف کنیم؟

ضرورت مصرف مکمل ویتامین

ویتامین‌ها و مواد معدنی ترکیباتی هستند که بدن ما آن‌ها را تولید نمی‌کند، اما با این حال برای سلامتی ضروری هستند. از آنجا که بدن ما نمی‌تواند آن‌ها را تولید کند، باید از غذا دریافت کنیم. مثال‌ها شامل ویتامین A است که برای بینایی خوب و حفظ پوست سالم حیاتی به شمار می‌آید؛ ویتامین C هم برای سیستم ایمنی سالم ضرورت دارد، و ویتامین K که برای لخته شدن خون لازم است. مواد معدنی ضروری هم شامل کلسیم، منیزیم، سلنیوم، پتاسیم و امثال این‌ها هستند. ویتامین‌ها و مواد معدنی به‌عنوان ریزمغذی‌ها طبقه‌بندی می‌شوند زیرا ما فقط به مقدار کمی از آن‌ها در مقایسه با درشت‌مغذی‌ها مانند کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها نیاز داریم.

منصفانه است که بگوییم هیچ مکملی هرگز جایگزین رژیم غذایی سالم و متعادل نخواهد شد. بنابراین، بهترین راه برای تأمین نیاز بدن به ویتامین‌ها، خوردن مقدار زیادی سبزیجات برگ‌دار، میوه‌ها، غلات، آجیل، لبنیات و ماهی است. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از ما موفق به رعایت این روش نمی‌شویم. افزایش غذاهای فست‌فود و محصولات فوق‌فرآوری‌شده به این معناست که راحتی اغلب بر یک وعده غذایی تازه و خانگی برتری می‌یابد.

بس داوسن-هیوز، دانشمند ارشد مرکز تحقیقات تغذیه انسانی در پیری در وزارت کشاورزی ایالات متحده و استاد پزشکی در دانشگاه تافتس، می‌گوید: «متوسط آمریکایی نیمی از میوه‌ها و سبزیجاتی که توصیه شده است را می‌خورند (یعنی کمتر از حدی که توصیه شده است). بنابراین، اگر به این سمت گرایش دارید، احتمالاً برخی از مواد مغذی ضروری را از دست می‌دهید.»

مولتی‌ویتامین چه کمکی می‌کند؟

آیا مولتی‌ویتامین‌ها می‌توانند این شکاف تغذیه‌ای را پر کنند؟ پاسخ، همان‌طور که انتظار می‌رود، پیچیده است. نظریه‌ای که مصرف بالای ویتامین C می‌تواند سرماخوردگی را دفع کند، در دهه ۱۹۷۰ در جهان غرب گسترش یافت، به لطف افرادی مانند لینوس پاولینگ، شیمیدان برنده جایزه نوبل که ادعا می‌کرد مصرف تا ۵۰ برابر دوز توصیه‌شده ویتامین C می‌تواند از آنفولانزا، بیماری‌های قلبی‌عروقی، آب‌مروارید و حتی سرطان جلوگیری کند. اگرچه این تصور که مصرف بیش از حد ویتامین C می‌تواند سرماخوردگی را درمان کند، کاملاً رد شده است، بسیاری هنوز به این باور پایبند هستند.

امروزه، اینفلوئنسرها مکمل‌هایی را تبلیغ می‌کنند که تا 500 درصد یا حتی 1000 درصد دوز روزانه توصیه‌شده ریزمغذی‌ها را دارند. این مسئله واقعا قابل اثبات نیست و به قوانین پیچیده‌ای نیاز دارد که در حال حاضر وجود ندارد.

مصرف بالای ویتامین‌ها و مواد معدنی که با عنوان «مگادوزینگ» شناخته می‌شود، می‌تواند خطرناک باشد. به عنوان مثال، مواردی گزارش شده است که افراد به دلیل مصرف مقادیر خطرناک بالای ویتامین D به بیمارستان منتقل شده‌اند. مصرف بیش از حد ویتامین D می‌تواند علائم خفیفی مانند تشنگی و نیاز به ادرار مکرر ایجاد کند، اما در موارد شدید می‌تواند منجر به تشنج، کما و مرگ شود.

مؤسسه ملی سلامت (NIH) در ایالات متحده اعلام کرده است که مصرف بیش از حد ویتامین A می‌تواند باعث «سردرد شدید، تاری دید، تهوع، سرگیجه، درد عضلانی و مشکلات هماهنگی شود. در موارد شدید، مصرف بیش از حد ویتامین A پیش‌ساخته حتی می‌تواند به کما و مرگ منجر شود.»

مصرف دوزهای بسیار بالای یک ریزمغذی جداگانه همچنین می‌تواند با جذب سایر ریزمغذی‌های مشابه تداخل ایجاد کند. به عنوان مثال، یکی از دلایلی که مصرف بیش از حد بتا-کاروتن مضر تلقی می‌شود این است که با جذب سایر کاروتنوئیدها مانند لوتئین، که در سبزیجات برگ‌دار مانند اسفناج و کلم پیچ یافت می‌شود، تداخل دارد.

سن‌وسال چقدر موثر است؟

شواهد بسیاری نشان می‌دهند که مصرف روزانه مولتی‌ویتامین می‌تواند برای سلامتی، به‌ویژه برای بزرگسالان مسن‌تر، مفید باشد.

مطالعه سلامت پزشکان منسون، که بیش از ۲۰ سال پیش آغاز شد، نشان داد که خطر تشخیص سرطان در افرادی که به مدت ۱۱ سال روزانه مولتی‌ویتامین مصرف کردند، 8 درصد کمتر بود. بیشترین فایده در شرکت‌کنندگان مسن‌تر بالای ۷۰ سال بود، که در مقایسه با گروه پلاسبو، با مصرف مولتی‌ویتامین کاهش 18 درصدیِ سرطان داشتند.

منسون می‌گوید: «ممکن است به این دلیل باشد که رژیم غذایی افراد مسن‌تر کمی ضعیف‌تر است. یا ممکن است جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی ضعیف باشد، و بنابراین این گروه به نظر می‌رسد که بیشتر سود می‌برند.»

همچنین شواهد خوبی وجود دارد که گیاهخواران یا افرادی که ماهی زیادی نمی‌خورند می‌توانند از مصرف قرص‌های حاوی روغن‌های ماهی امگا-۳ سود ببرند.

ممکن است بزرگسالان ۶۰ سال یا بالاتر از مصرف روزانه قرص مولتی‌ویتامین برای کاهش خطر سرطان و کاهش سرعت افت شناختی سود ببرند، اگرچه هنوز در این مورد تصمیم نهایی گرفته نشده است.

منبع اکو ایران