تبدیل تجارت الکترونیک به یک برند در استان گلستان/ حمایت ها کافی نیست

تجارت الکترونیک یا فروش اینترنتی به مفهوم فروش کالا و خدمات در بستر اینترنت و فضای مجازی است. امروزه بیشتر کسب و کار‌هایی که در حوزه فروش کالا و خدمات فعالیت‌ می‌کنند، از این بستر برای بازاریابی و فروش بهره می‌گیرند. در این مسیر، شبکه‌های اجتماعی از محبوبیت خاصی نزد کسب و کار‌ها برخوردار شده‌اند چراکه اصلی‌ترین کانال مکمل فروش آنها در کنار وب‌سایت به شمار می‌روند.

یکی از حلقه‌های مهم تحقق تجارت الکترونیک خدمات لجستیکی است و بی‌شک بدون وجود بستری مناسب برای تحویل کالای خریداری‌شده از سوی مشتری، این زنجیره تکمیل نمی‌شود.

در سال‌های اخیر، شهر گرگان در زمینه اکوسیستم فروش آنلاین رشد زیادی کرده است؛ فروشگاه‌های آنلاین مرکز استان گلستان روزانه حدود ۱۰ هزار مرسوله پستی در شرکت پست ثبت می‌کنند. حتی برخی از سرمایه‌گذاران دیگر استان‌ها برای بهره‌گیری از دانش و اکوسیستمی که در این حوزه شکل گرفته در حال سرمایه‌گذاری در گلستان هستند. این بدان معناست که فروشگاه‌های آنلاین شهر گرگان علاوه بر اینکه نیرو‌های انسانی زیادی را به کار گرفته‌اند، در حال وارد کردن پول به استان هستند. کامل آرخی، مشاور مدیریت و کارشناس حوزه تجارت الکترونیک، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز دراین‌باره توضیح داده است.

شکل‌گیری برند فروش آنلاین در گرگان

*حوزه فروشگاهی و فروش آنلاین در گرگان در سال‌های اخیر رشد زیادی کرده اشت. این حوزه اکنون در استان چه شرایطی دارد؟

حوزه فروشگاهی در شهر گرگان تازه‌تاسیس محسوب می‌شود و حدوداً از سال ۹۴ پدید آمده است. این حوزه، در حال حاضر از مطلوب‌ترین روند‌های اقتصادی گلستان به حساب می‌آید و به یک برند شهری تبدیل شده است. گرگان شانس دیگری برای ایجاد برند جدید ندارد. این حوزه سطح اشتغال خوبی را به خود اختصاص داده و اکنون بالغ بر دو هزار فعال فروشگاهی در گرگان فعالیت می‌کنند. این شهر، اکنون جزو بزرگ‌ترین ارسال‌کنندگان مرسولات از طریق تجارت الکترونیک است و رتبه ۶ یا ۷ کشور را در ارسال مرسولات پستی در اختیار دارد. به گونه‌ای که حوزه فروشگاهی بیش از همه حوزه‌ها در حال وارد کردن پول به منطقه است. یک فروشگاه به تامین‌کننده، تولید‌کننده لباس، بدنه عملیاتی، کارشناس، تیم تولید محتوا، شبکه پردازش و فرآوری و لجستیک ارسال نیاز دارد که همه این حوزه‌ها در کنار هم یک اکوسیستم فروشگاهی را شکل می‌دهند.

چوب لای چرخ اکوسیستم فروشگاهی گلستان نگذارید

*به نظر می‌رسد زیرساخت‌های استان پاسخگوی رشد چشمگیر این حوزه نیست.

در واقع، شرایط به گونه‌ای است که گویی اکوسیستم فروشگاهی استان مورد پذیرش مسئولان نیست. گلستان در فروش اینترنتی در رتبه‌های نخست قرار گرفته است اما نظام مدیریتی منطقه، به لحاظ زیرساخت‌های لجستیکی، قوانین، سازمان‌های اقتصادی، نظارتی و غیره متناسب با اکوسیستم فروشگاهی گلستان عمل نمی‌کنند. این استان از نظر بسیاری از شاخص‌های اقتصادی در قعر قرار گرفته است. حال که در یک حوزه سرآمد کشور محسوب می‌شود، تمام دستگاه‌ها و نهاد‌ها وظیفه دارند به ارتقای آن کمک کنند و چوب لای چرخ این اکوسیستم نگذارند. وقتی اکوسیستمی در اقتصاد شکل می‌گیرد، به سه مساله اصلاح قانون، ایجاد زنجیره دانش و زیرساخت نیاز دارد. با شکل‌گیری دانش و تجربه در یک مجموعه، این دو می‌توانند برای صد‌ها مجموعه همسان دیگر استفاده شوند و در نهایت تشکیل‌دهنده زنجیره باشند. دانش عملیاتی و مدیریتی فرایند‌ها که در حوزه فروشگاهی گلستان شکل گرفته است، در هیچ کجای کشور وجود ندارد. بر همین اساس، رضایت مشتری از فروشگاه‌های گرگان که در حوزه تجارت الکترونیک مشغول فعالیت هستند در سطح مناسبی است. اما این حوزه، بر پایه شبکه‌های اجتماعی، یک شریک استراتژیک به نام لجستیک دارد و بازیگر اصلی آن شرکت ملی پست است. روزانه ۱۰ هزار بسته پستی در شهر گرگان ثبت می‌شود و به فروش می‌رسد. آیا زیرساخت‌های اداره پست گلستان پاسخگوی این حجم از مرسولات هست؟ چقدر دستگاه‌های دیگر به توسعه این حوزه کمک کرده‌اند؟ ارسال سریع‌تر، ارزان‌تر و باکیفیت‌تر می‌تواند اکوسیستم فروشگاهی را در گلستان و شهر گرگان بیش از پیش سرآمد کند. اینجاست که قدرت بازوی لجستیکی برای خلق ارزش‌افزوده در استان احساس می‌شود. امروز آژانس‌های تولید محتوای ویدئویی و عکس موفقی در حوزه فروشگاهی در شهر گرگان فعالیت می‌کنند و سطح اشتغال خوبی ایجاد کرده‌اند. دیگر این اکوسیستم اقتصادی باید چطور ظهور و بروز کند تا مسئولان بدان توجه کنند؟

تکثیر اکوسیستم فروشگاهی در تمام شهر‌های استان

*حوزه فروشگاهی در گلستان چقدر جای رشد و پیشرفت دارد؟

در حال حاضر شهر‌های علی آباد کتول، بندرترکمن، گنبد کاووس و حتی شهر گمیشان در حال ارسال مرسوله پستی در حوزه فروشگاهی به دیگر استان‌ها هستند و این زنجیره دانش در حال تکثیر است. در صورتی که حوزه لجستیک، زیرساخت‌ها و مسئولان در این حوزه همراهی کنند، بدون شک جای پیشرفت بیشتری وجود دارد. این اتفاق در مبل عطاآباد گلستان رخ داد اما ساختار زنجیره دانش در این صنعت شکل نگرفت. نباید عطاآباد صرفاً به مبل ارزان معروف باشد. درست است قیمت مناسب به خودی خود یک برند محسوب می‌شود اما برند ارزان را نمی‌توان به یک محصول قوی تبدیل کرد. با وجود تلاش‌های زیاد خوشه مبل عطاآباد، دانش روز در حوزه بازاریابی و فروش در این صنعت شکل نگرفته است. چنین مباحثی باید باید در صنعت پارچه منطقه «پنج پیکر» هم شکل بگیرد اما در حال حاضر گلستان به بازار مصرفی شرق مازندران تبدیل شده است. در عین حال، نه‌تنها گلستان در حوزه فروشگاهی موفق عمل کرده بلکه در حوزه فروش خدمات آموزش هم سرآمد است. با دانشی که در این حوزه‌ها پدید آمده، سرمایه‌گذاران استان‌های دیگر جذب گلستان شده‌اند و سرمایه وارد استان و شهر گرگان کرده‌اند. اکنون اوضاع اکوسیستم فروشگاهی استان خوب است اما حمایت‌ها کافی نیست؛ در حالی که زمان مناسبی برای توسعه محسوب می‌شود.

برای اطلاعات بیشتر، مطالعه گزارش زیرساخت اقتصاد دیجیتال فرسوده شده است پیشنهاد می‌شود.