تداوم آرامش در بازار باز/ عملیات ریپو با سررسید بلندمدت متوقف می‌شود؟

بانک مرکزی که هر هفته با به‌روزرسانی گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی، جدیدترین گزارش از وضعیت بازار باز و بازار بین بانکی را ارائه می‌کند، پس از آنکه در هفته قبل، داده‌های عملیات بازار باز را منتشر نکرد، در این هفته گزارش‌های مربوط به حراج بازار باز دو هفته اخیر را در وب‌سایت خود قرار داد.

با استناد به این گزارش‌های بانک مرکزی، حجم معاملات در دو حراج اخیر بازار باز همچنان در سطوح پایینی قرار داشت. اما نکته مهم آن بود که برای نخستین بار در دو ماه اخیر، توافق بازخرید تنها با سررسید هفت روزه انجام شد و دیگر خبری از ریپوهای با سررسید بلندمدت در این هفته نبود.

خلاصه عملیات بازار باز شماره 18

در هجدهمین حراج بازار باز امسال که در تاریخ 15 مردادماه برگزار شد، 10 بانک و موسسه اعتباری، با ارسال سفارش‌های خود در بازار باز، بخشی از نیاز خود به وجوه نقد را با استقراض از بانک مرکزی تامین کردند. در این هفته، 16 هزار و 380 میلیارد تومان سفارش توافق بازخرید با حداقل نرخ ریپوی 23 درصدی به بانک مرکزی ارسال شد و بانک مرکزی نیز همه این سفارشات را پذیرفت. به این ترتیب، بانک مرکزی 14 هزار و 950 میلیارد تومان با سررسید هفت روزه و هزار و 430 میلیارد تومان با سررسید 84 روزه با بانک‌های متقاضی وام داد.

از سوی دیگر اما در همان هفته، 17 هزار و 640 میلیارد تومان از ریپوهای هفته‌های گذشته تسویه شد و این مبلغ به بانک مرکزی بازگشت.

توقف عملیات ریپو با سررسید بلندمدت

جزئیات حراج بازار باز بانک مرکزی در روز 22 مردادماه نیز همچون حراج 15 مرداد بود. با این تفاوت که در این حراج، دیگر خبری از عملیات ریپو با سررسید بلندمدت نبود و همه 17 هزار و 420 میلیارد تومان سفارش بانک‌ها برای استقراض از بانک مرکزی، با سررسید هفت روزه ارسال شد. بانک مرکزی نیز با پذیرش این سفارش‌ها، همه مبلغ تقاضا شده توسط بانک‌ها را تامین کرد.

بانک‌ها نیز 15 هزار میلیارد تومان از ریپوهای قبلی را تسویه کردند تا ارزش مانده توافق‌های بازخرید سررسید نشده از این حراج و حراج‌های قبل به بیش از 256 هزار میلیارد تومان برسد که بانک‌ها در زمان سررسید، موظف به تسویه این مبلغ هستند.

عملیات بازار باز چیست؟

بازار باز یکی از ابزارهای بانکی مهم است که بانک‌های مرکزی می‌تواند با استفاده از آن، منابع نقدی موردنیاز بانک‌ها را تامین یا نقدینگی مازاد آنها را جمع‌آوری کند. در این عملیات، بانک‌هایی که با کسری منابع نقد مواجه هستند، می‌توانند سفارش‌های خود برای دریافت این وجوه را در بازار باز ارسال کنند و بانک مرکزی نیز بر اساس سیاست‌های خود، همه یا بخشی از این سفارش‌ها را می‌پذیرد و مبلغ مورد نیاز آنها را فراهم می‌کند. در این عملیات، اوراق در اختیار بانک‌ها نقش واسطه مبادله بین بانک مرکزی و بانک متقاضی نقدینگی را ایفا می‌کنند. چراکه بانک‌ها این اوراق را به بانک مرکزی می‌فروشند و وظیفه دارند در زمان سررسید، آن اوراق را با نرخ سودی مشخص که همان نرخ ریپو است، بازخرید کنند.