گزارشی از تیمارستان امین‌آباد در نخستین سال‌های آغاز به کار/ در هر ماه ۱۵۰ نفر در تهران دیوانه می‌شوند/ علاقه بیماران: سیگار و نامه

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در تابستان ۱۳۴۳ منوچهر صیادی خبرنگار روزنامه‌ی کیهان روانه‌ی بیمارستان روانی رازی امین‌آباد شد تا گزارشی میدانی از آن‌جا تهیه کند. در آن برهه درست ۵ سال از زمانی می‌گذشت که بخش عمده‌ی بیماران روانی پایتخت از بیمارستان روزبه به این مرکز انتقال داده شده بودند و حالا تیمارستان امین‌آباد میزبان نزدیک به دو هزار بیمار روانی بود. در ادامه شرح این گزارش را که یکم مرداد ۱۳۴۳ در کیهان منتشر شد، می‌خوانید:

جنون چیست؟ وقتی من در برابر چشم‌های خود دیدگان بی‌خیال دو هزار تن دیوانه را در بیمارستان روانی رازی دیدم از خود پرسیدم: «جنون چیست؟»و بعد به یاد کتاب‌ها و مقالاتی افتادم که درباره‌ی جنون خوانده‌ام و سرانجام به یاد جمله‌ی آن نویسنده افتادم که انجام کارهای خلاف عرف را جنون می‌داند و بی‌تردید همه‌ی کسانی که در امین‌آباد گرد آمده‌اند هیچ‌یک خود را دیوانه نمی‌دانند زیرا برای آن‌ها عرفی جز «عرف موجود» وجود ندارد.

پنج هزار دیوانه

به قول آقای دکتر طباطبایی رئیس پزشکی قانونی، در تهران بیش از پنج هزار دیوانه وجود دارد که فقط دو هزار نفر از آن‌ها شناخته شده و در بیمارستان‌های روانی به سر می‌برند. در حالی که ۳ هزار نفر بقیه در میان خود ما زندگی می‌کنند.

در بیمارستان رازی

بیمارستان روانی رازی از موسساتی است که کار خود را به درمان بیماران عصبی اختصاص داده و در حال حاضر از مجهزترین سازمان‌های روانی در کشور ما می‌باشد. در این بیمارستان برای سرگرمی بیماران انواع و اقسام کارگاه‌های فنی و هنری ایجاد شده است تا بیماران به تناسب ذوق و سلیقه خود بتوانند سرگرمی مناسبی برای خود پیدا کنند و حساسیت درونی خود را به این طریق ارضا نمایند.

از جالب‌ترین کارگاه‌های این بیمارستان قسمت‌های نقاشی و آرایشگری است که در آن ساعت‌ها زنان و مردان بی‌خیال به ترسیم نقش‌هایی نامفهوم بر تابلوها و تزئین سر و صورت خود می‌پردازند.

پزشک و دکتر

نظری به آمار تعداد کسانی که در بیمارستان رازی بستری هستند می‌تواند نشان دهد که چگونه کسالت‌های روانی در میان طبقات مختلف روزبه‌روز زیادتر می‌شود. یک رقم تاییدشده حاکی است که در هر ماه به طور متوسط ۱۵۰ نفر در تهران دیوانه می‌شوند که از این عده دست‌کم ۳۰ نفر دارای تحصیلاتی بیش از دیپلم یا در آن حدود هستند.

در حال حاضر در ۲۴ بخش زنانه و مردانه و اطفال بیمارستان رازی ۱۹۶۳ نفر بستری هستند که از این تعداد ۱۱۱۹ مرد و ۸۴۴ نفر زن و ۱۰۹ کودک می باشند که سن آن‌ها بین یک سال و نیم الی ۱۵ می‌باشد.

در میان بیماران زن و مرد ۱۲ مهندس، ۷ پزشک، ۵ لیسانسیه، ۳ دانشجو و ۳۲ دیپلمه وجود دارد که غالب اوقات آن‌ها در بیمارستان به مطالعه یا نقاشی و گفت‌وگو با یکدیگر می‌گذرد.

محبت، آزادی، کار

برای معالجه‌ی بیماران در بیمارستان رازی به گفته‌ی دکتر نظام رئیس بیمارستان سه اصل پیش‌بینی شده است که محبت، آزادی و کار می‌باشد. بیماران می‌توانند با آزادی هر کاری را که بخواهند انجام دهند به شرط آن که مزاحم دیگری نشوند.

اما گاهی اوقات هم که به اصطلاح «سیم‌ها درهم می‌شود» اتفاقاتی روی می‌دهد که جلوگیری از بروز آن را شاید بتوان غیرممکن دانست. از جمله وقتی که از کارگاه کفاشی دیدن می‌کردیم گفتند که «استادکار» این کارگاه در یک مبارزه‌ی تن‌به‌تن چند روز پیش از ناحیه‌ی دست مجروح شده است.

سیگار و نامه

«آقا یک سیگار بده» در کارگاه قالی‌بافی زنی از من سیگار خواست. از او معذرت خواستم زیرا سیگار نمی‌کشیدم و بعد راهنمایی که به همراه ما آمده بود اظهار داشت: «بیماران ما بیش از هر چیز به سیگار علاقه‌مندند و چشم‌به‌راه نامه‌هایی هستند که از دوستان‌شان می‌رسد و به همین جهت هر وقت غریبه‌ای به این جا وارد می‌شود قبل از هر چیز از او درخواست سیگار می‌کنند.

آرام‌اند

رئیس بیمارستان می‌گفت این‌جا خیلی آرام‌اند ناراحتی‌های زندگی آن‌قدر آنان را تحت فشار قرار داده است که وقتی به محیط آرام این‌جا می‌رسند ابتدا برای‌شان باورنکردنی می‌آید ولی پس از مدتی خو می‌گیرند و عادت می‌کنند. ما کوشش می‌کنیم از راه ابراز محبت اعتمادشان را جلب نماییم.

در حال افزایش است

به طوری که آمار اداره‌ی پزشکی قانونی نشان می‌دهد تعداد بیماران روانی در ایران رو به افرزایش است و در ۳ ماه گذشته ۱۰۵۶ دیوانه از این اداره روانه‌ی تیمارستان شده‌اند در حالی که در سال گذشته فقط ۸۲۹ نفر به تیمارستان‌ها اعزام گردیده‌اند.

۴۲ سال پیش (۱۳۰۱ خورشیدی) جمعا ۳۰۰ نفر دیوانه در تیمارستان‌های تهران به سر می‌بردند ولی در حال حاضر قریب ۳۰۰۰ دیوانه در تیمارستان‌ها زندگی می‌کنند.

آمار نشان می‌دهد که طی پنج سال گذشته ۲۲ درصد از کل بیماران بستری‌شده جوانان مبتلا به جنون بودند.

در تحقیقاتی که یک پزشک فرانسوی به عمل آورد به این نتیجه رسیده است که در اجتماعات مختلف حداقل ۳۶ و حداکثر ۸۵ درصد مردم مبتلا به بیماری جنون جوانی هستند.

۲۵۹