رفع فیلتر واتساپ کافی نیست و بساط فیلترشکن‌ها هنوز پابرجاست/ اینترنت کند، کاربران را عذاب می‌دهد!

یک پژوهشگر سیاستگذاری حکمرانی فضای سایبری می گوید: بهتر است که مطالبه گر افزایش سرعت اینترنت و افزایش پهنای باند باشیم چراکه وقتی سرعت اینترنت پایین است و با این سرعت پایین نه تنها استفاده از فیلترشکن ها مصیبت بزرگی می شود بلکه از واتس آپ رفع فیلتر شده هم نمی توان به خوبی استفاده کرد.

تصمیم برای رفع فیلترینگ گوگل پلی و واتساپ با واکنش‌های مختلفی روبه‌رو شده است. تکتم عین اللهی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر سیاستگذاری حکمرانی فضای سایبری و شبکه های اجتماعی درباره پیامدهای این اقدام برای کاربران، توسعه‌دهندگان و کسب‌وکارهای مرتبط با فناوری به شفقنا رسانه می گوید: به طور کلی در دنیایی زندگی می کنیم که ناچاریم تا با محیط اطرافمان در تعامل باشیم. من در میان صحبت هایم از کاربرد واژه فضای مجازی پرهیز می کنم و معتقدم صحیح تر این است که از واژه فضای سایبری استفاده کرد. ما در کنار زندگی حقیقی خود زندگی دیگری (سایبری) داریم. لذا ما نمی توانیم در دنیای امروز که همه چیز آنقدر با سرعت درحال تغییر و تحول است به مردم بگوییم چنین موقعیتی وجود دارد ولی شما نمی توانید استفاده کنید. ما زمانی می توانیم مردم را از استفاده از یک تکنولوژی، وسیله، ابزار و… منع کنیم که خودمان جایگزینی بسیار قوی داشته باشیم و این جایگزین یک مزیت رقابتی بسیار بالا در مقایسه با محصول قبلی داشته باشد.

او تاکید می کند: هیچکدام از پلتفرم هایی که به کشور ارائه شده در مقایسه با پلتفرم های خارجی مزیت رقابتی خوبی ندارند. علاوه بر آن مردم سالهاست که از تلگرام، گوگل پلی، واتس آپ، اینستاگرام و … استفاده می کنند که پلتفرم های قدیمی هستند و خیلی از کسب و کارها بر بستر این پلتفرم ها شکل گرفته و جا افتاده است. لذا ما نمی توانیم از مردم بخواهیم به سمت پلتفرم هایی کوچ کنند که دلخواه شان نیست و قدرت رقابت با پلتفرم های خارجی را ندارند.

برخی معتقدند حکمرانی فضای مجازی همچنان در دست فروشندگان فیلترشکن است و این سیاست‌ها به تنهایی نمی‌تواند ساختاری پایدار ایجاد کند. با این حال عین اللهی می گوید: مسئله رفع فیلتر واتس آپ و گوگل پلی اگرچه خوب است ولی کافی نیست چراکه ما برای استفاده از واتس آپ باید فیلترشکن را خاموش و برای استفاده از اینستاگرام و تلگرام آن را روشن کنیم و این مسیر در طول شبانه روز بارها تکرار می شود. لذا بساط فیلترشکن فروشی همچنان ادامه دارد و این مسئله آسیب های بسیار جدی برای مردم و کاربران بخصوص کودکان خواهد داشت. چراکه خیلی از این فیلترشکن ها که به صورت رایگان در اختیار مردم قرار می گیرد، بدافزار هستند و می توانند به صورت رایگان به داده های شما دسترسی پیدا کنند. علاوه بر اینکه دیدن برخی از تبلیغات داخل این فیلتر شکن ها ممکن است که برای هر گروه سنی مناسب نباشد.

او اگرچه رفع فیلتر واتس آپ و گوگل پلی را خوب ارزیابی می کند با این حال می گوید: باید شرایطی فراهم شود که بتوان از قابلیت این پلتفرم ها برای ارتقاء کسب و کارهای آنلاین استفاده کرد. قبل از فیلتر اینستاگرام، خیلی از کسب و کارهای کوچک در کنار کسب و کارهای بزرگ در این شبکه اجتماعی شروع به فعالیت کرده بودند که فیلترینگ ضربه بزرگی به آن ها وارد کرد. لذا ادامه فیلترینگ به این شکل می تواند بسیار مخرب باشد.

با این اوصاف آیا احتمال بازگشت به محدودیت‌های قبلی یا تکرار سیاست‌های ناکارآمد وجود دارد؟ عین اللهی پاسخ می دهد: از نظر سیاستگذاران حوزه فضای مجازی، حکمرانی یعنی اینکه ما در زمان نیاز بتوانیم با فیلتر پلتفرمی را محدود کنیم و هر وقت نیاز نداشته باشیم فیلتر را حذف کنیم. لذا با این تعریف می توان پیش بینی کرد که احتمال بازگشت مجدد فیلترینگ وجود داشته باشد.

او تاکید می کند: من فکر می کنیم باید کار را از جای دیگری پیگیری کرد و آن هم افزایش سرعت اینترنت و افزایش پهنای باند است. چراکه وقتی سرعت اینترنت پایین است و با این سرعت پایین نه تنها استفاده از فیلترشکن ها مصیبت بزرگی می شود بلکه از واتس آپ رفع فیلتر شده هم نمی توان به خوبی استفاده کرد.

با این اوصاف اگر چنین سیاست‌هایی به‌درستی اجرا نشوند، چه پیامدهای احتمالی برای حکمرانی فضای مجازی و اعتماد عمومی به دنبال خواهند داشت؟ پژوهشگر سیاستگذاری حکمرانی فضای سایبری پاسخ می دهد: اگر این احساس در مردم ایجاد شود که حاکمیت هر زمان بخواهد می تواند محدودیت ایجاد کند و هر زمان هم بخواهد رفع محدودیت، موجب خدشه به اعتماد مردم می شود. لذا اگر این سیاستگذاری ها به درستی انجام نشود می تواند اعتماد عمومی را خدشه دار کند. چون مردم زمانی به شما اعتماد می کنند که بتوانید استراتژی ها و راهکارهایی که برای بهبود زندگی و وضعیت جامعه درنظر گرفته اید را عملیاتی کنید