تکامل شگفت انگیز تلفن های همراه

تلفن های همراه جزء جدایی‌ناپذیری از زندگی ما به شمار می‌روند؛ به طوری که تصور انجام امور روزانه بدون آن‌ها تقریبا غیرممکن است. در کنار قابلیت‌های واضحی چون امکان برقراری ارتباط با خانواده و دوستان از هر نقطه‌ای از دنیا یا جستجو در اینترنت در کنار امکان دسترسی به انواع سرگرمی‌ها اعم از موزیک، ویدیو، فیلم یا بازی از جمله ویژگی‌هایی هستند که زندگی بدون تلفن‌های همراه را غیرممکن می‌سازند. همچنین دسترسی به مسیریابی از طریق جی پی اس، تنظیم قرارهای کاری با استفاده از تقویم، آگاهی از اخبار دنیا و امکان ثبت خاطرات روزانه هم از دیگر قابلیت‌های گوشی های تلفن همراه هستند.

با این که گوشی های تلفن همراه به نظر اختراعات جدیدی می‌رسند، اما تاریخچه‌ای نزدیک به صد ساله دارند. این محصولات از زمان گراهام بل و قبل از آن دستخوش تغییرات فراوانی شده‌اند تا امروز شاهد قرار داشتن یک معجزه در جیبتان باشید! بنابراین بد نیست امروز نگاهی داشته باشیم به سیر تکامل تلفن همراه از ابتدا تا به امروز. اگر به آگاهی از تاریخچه گوشی‌های تلفن همراه علاقمندید، توصیه می‌کنیم با ما همراه باشید.

بررسی تکامل گوشی های تلفن همراه از ابتدا تا به امروز

تلفن‌های خودرویی

نخستین تلفن همراه دنیا در سال 1946 توسط AT&T ساخته شد؛ اما به دلیل محدودیت‌های تکنولوژیک آن زمان، این دستگاه تبدیل به محصولی بزرگ و با قابلیت‌های محدود شد. هر ناحیه از این تلفن قادر به پشتیبانی از تنها 11 یا 12 تماس بود. به این ترتیب در صورتی که تعداد متقاضیان برقراری ارتباط از این تعداد بیشتر بود، کاربران برای برقراری تماس باید در صف می‌ایستادند.

علاوه بر این، تلفن‌های AT&T در آن زمان به انرژی زیادی نیاز داشتند؛ به طوری که باتری‌های معمولی قادر به رفع نیازشان نبودند. به همین جهت، سازندگان آن‌ها را سوار بر وسایل نقلیه می‌کردند تا باتری نسبتا بزرگ آن‌ها به عنوان منبع تغذیه‌شان به کار گرفته شود. به همین دلیل، اصطلاح تلفن‌های خودرویی به این دستگاه‌ها اطلاق شد!

به این ترتیب، نخستین تلفن های همراه می‌توانستند بر روی داشبورد خودروی شما قرار گیرند و امکان برقراری تماس در هر نقطه‌ای در خارج از خانه را به افراد بدهند. البته با در نظر گرفتن باتری خودرو به عنوان منبع تغذیه این تلفن‌ها، با دستگاهی بسیار بزرگ طرف بودیم که قابلیت حمل‌پذیری چندان مناسبی نداشت!

روند تکامل تلفن های همراه زمانی به طور چشمگیر توسعه یافت که سازندگان متوجه شدند می‌توانند با تقسیم‌بندی یک ناحیه به بخش‌های مختلف، امکان برقراری ارتباط برای کاربران بیشتری را فراهم کنند. با این حال محدودیت فرکانسی، یکی از مهم‌ترین موانع در راه گسترش این گوشی‌های همراه بود.

نخستین تلفن همراه واقعی

موتورولا در گذشته یکی از بازیگران فعال عرصه گوشی های تلفن همراه بوده که در نبردی دائمی با AT&T در صدد دستیابی به تلفن همراهی واقعی بود. این اتفاق در سال 1973 افتاد و یکی از مهندسان موتورولا به نام مارتین کوپر توانست با پیشی گرفتن از AT&T یک گوشی تلفن همراه کاملا قابل حمل را تولید کند.

این گوشی موتورولا DynaTAC 8000X نام داشت و با استانداردهای امروز، اصلا محصول جالبی نبود! اما برای اوایل دهه هفتاد میلادی محصولی انقلابی به شمار می‌رفت که موتورولا را در نبرد با رقیب دیرینه‌اش به موفقیت بزرگی رساند.

این گوشی ۲.۵ پوند وزن داشت و زمان مکالمه با آن تنها ۳۵ دقیقه بود. همچنین هر بار شارژ کردن باتری آن حدود ده ساعت طول می‌کشید. علیرغم همه این محدودیت‌ها، دایناتک ۸۰۰۰ ایکس آغازگر مسیر شگفت‌انگیزی شد که تا به امروز در حال تکامل بوده است.

ورود نوکیا به عرضه گوشی های تلفن همراه

امروز دیگر نوکیا به عنوان بازیگر کلیدی و مهم بازار تلفن های هوشمند شناخته نمی‌شود و در سال ۲۰۱۳، سهم این کمپانی از بازار گوشی های تلفن همراه به حدود ۳ درصد رسید! با این وجود نباید فراموش کرد که این کمپانی از ابتدای داستان گوشی های تلفن همراه در این بازار حضور داشته و حتی در سال ۲۰۰۷ به سهم ۴۸ درصدی از کل بازار رسید!

گوشی Mobira Cityman نوکیا در سال 1987 روانه بازار شد. این گوشی بر پایه نوآوری‌های پیشین موتورولا طراحی و ساخته شده بود. با این حال نوکیا فرمول موتورولا را بهبودهای فراوانی بخشیده بود. مشاهده این گوشی در دستان میخائیل گورباچف، رئیس جمهور وقت روسیه باعث شهرت فراوان گوشی موبیرا سیتی من نوکیا شد.

البته استقبال رهبران دنیا از این گوشی تنها دلیل موفقیت آن نبود. موبیرا سیتی من تقریبا یک پوند سبک‌تر از دایناتک بود و با وزن تنها ۸۰۰ گرم روانه بازار می‌شد. همچنین عمر باتری این محصول نیز حدود یک ساعت بیشتر از رقیب خود و زمان شارژ باتری آن تنها چهار ساعت بود.

این محصول توانست بهبودهای قابل توجهی را چه در زمینه شارژدهی باتری و چه در زمینه مدت زمان شارژ ایجاد کند. با این حال قیمت بسیار بالای این محصول باعث می‌شد تنها افراد معدودی در دنیا توانایی خرید آن را داشته باشند. به گزارش وبسایت PhoneArena، در صورتی که این گوشی امروز به بازار عرضه می‎شد، رقمی بالغ بر 10000 دلار برای خرید آن نیاز بود!

موتورولا میکرو تک؛ نخستین گوشی تاشوی دنیا

همانند بسیاری پیشرفت‌های بزرگ تکنولوژیک در دنیا، جرقه جهش فناوری گوشی‌های تاشو نیز از تنها یک حرکت آغاز شد! این حرکت در سال 1989 توسط موتورولا و با گوشی MicroTAC 9800X آغاز شد. بنابراین کمپانی‌ای که نخستین گوشی تلفن همراه را معرفی کرد، اولین گوشی تاشوی دنیا را نیز به بازار عرضه نمود.

محصول جدید موتورولا در مقایسه با محصولات پیش از خود به طرز چشمگیری کوچک‌تر و سبک‌تر بود. بخش بزرگی از این امر به خاطر مکانیزم تاشوی خلاقانه‌ای بود که در آن، میکروفون گوشی در مواقع عدم استفاده تا می‌شد و ضمن محافظت از کلیدها، اندازه محصول را هم کاهش می‌داد. به گزارش منابع مختلف، این گوشی تنها ۳۰۰ گرم وزن داشت و یکی از نخستین گوشی های تلفن همراهی بود که در حالت بسته به راحتی در جیب جا می‌شد. طراحی فوق‌العاده میکروتک ۹۸۰۰ ایکس همچنین زمینه‌ساز ساخت محصولات تاشوی فراوانی در سال‌های بعد شد.

موفقیت این گوشی به حدی بود که موتورولا تا سال ۱۹۹۸ مدل‌های متعددی از این گوشی را با ایجاد بهبودهایی جزیی در مکانیزم عملکرد روانه بازار می‌کرد. در حقیقت لذت پاسخ دادن به تماس‌های ورودی از طریق باز کردن مکانیزم تاشوی این گوشی، قابلیت بسیار جذاب و دوست‌داشتنی‌ای بود که ده سال فروش این محصول را تضمین کرد!

نخستین پیامک تاریخ

تا اینجا تمامی تکامل و پیشرفت‌های حاصل شده در حوزه گوشی های تلفن همراه مربوط به کاهش اندازه یا ارتقای عمر باتری آن‌ها بود و تمرکز کمتری بر روی بهبود عملکرد و قابلیت‌های فنی این محصولات معطوف بود. این روند اما در سال ۱۹۹۲ و با ارسال نخستین پیامک تغییری شگرف کرد!

در تاریخ سوم دسامبر 1992، نیل پاپ‌ورث که در آن زمان به عنوان برنامه‌نویس در کمپانی Vodafone مشغول کار بود، نخستین پیامک تاریخ را با مضمون «کریسمس مبارک!» برای یکی از همکاران اجرایی خود ارسال کرد. شاید پاپ‌ورث در آن زمان متوجه ابعاد دستاورد مهم خود نشده بود؛ اما این تبریک کریسمس به عنوان نقطه عطفی در سیر تکامل گوشی های تلفن همراه شناخته شد.

دریافت‌کننده پیام از یک دستگاه تلفن اوربیتل 901 با وزن 4.5 پوند استفاده می‌کرد. این دستگاه غول‌پیکر به هیچ وجه یک گوشی تلفن همراه نبود؛ اما به عنوان اولین گوشی دنیا شناخته شد که از شبکه‌های GSM پشتیبانی می‌کرد. این دستگاه البته قادر به پاسخگویی به این پیام نبود؛ بنابراین متاسفانه نخستین پیامک تاریخ، بی‌جواب ماند!

علیرغم این شروع دراماتیک پیامک‌ها، این قابلیت خیلی سریع راه خود را به دنیای تلفن‌های همراه باز کرد و تا به امروز به عنوان یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های گوشی‌های هوشمند شناخته می‌شود.

IBM Simon؛ نخستین گوشی هوشمند تاریخ

به گزارش وبسایت کمبریج وایرلس، رقابت زیادی بر سر این که کدام گوشی تلفن همراه می‌تواند به عنوان نخستین گوشی هوشمند تاریخ شناخته شود، وجود دارد. بخش مهمی از به نتیجه رسیدن این رقابت به این دلیل است که هنوز به طور دقیق مشخص نیست چه ویژگی‌هایی یک گوشی تلفن را به گوشی هوشمند تبدیل می‌کند!

در عین حال، بسیاری افراد معتقدند IBM Simon علیرغم تفاوت بزرگی که با گوشی‌های هوشمند مدرن دارد، می‌تواند به عنوان نخستین گوشی هوشمند تاریخ شناخته شود. این گوشی که در سال 1992 روانه بازار شد قابلیت‌های فراوانی داشت که برخی از آن‌ها تا یک دهه بعد مورد استفاده گسترده قرار نگرفتند.

با نگاهی دقیق‌تر به این محصول می‌توان متوجه شد که با ترکیبی برنده از مشخصات گوشی های تلفن همراه کلاسیک و مدرن طرف بودیم. ظاهر این گوشی بزرگ و جعبه مانند بود و رنگ ماتی داشت. از طرف دیگر، یک صفحه نمایش لمسی LCD بخش اعظمی از قسمت جلویی آن را در بر می‌گرفت. سایمون همچنین به همراه یک قلم نوری به مشتریان عرضه می‌شد و قادر به ارسال و دریافت پیامک، ایمیل و فکس بود. علاوه بر این، گوشی هوشمند IBM همچنین از یک پوشه مربوط به فایل‌های مختلف، تقویم و بسیاری قابلیت‌های دیگر بهره می‌برد.

البته علیرغم این قابلیت‌های جذاب، IBM Simon تنها موفق به فروش 50000 نسخه‌ای شد و نتوانست موفقیت تجاری چندان زیادی داشته باشد! به نظر می‌رسد گوشی سایمون محصولی درست بود که در زمانی نادرست به بازار عرضه می‌شد!

نخستین گوشی های تلفن متصل به اینترنت

با اینکه گوشی سایمون IBM نتوانست آن اثر کوبنده‌ای که این کمپانی انتظار داشت را بر روی صنعت گوشی های تلفن همراه داشته باشد، اما قطعا نحوه تعامل کاربران با گوشی‌های خود را دستخوش تغییر کرد.

در میانه دهه ۹۰، استفاده از اینترنت به سرعت در ایالات متحده آمریکا در حال گسترش بود؛ به طوری که تا سال ۱۹۹۷ تقریبا ۲۰ درصد از ساکنان آمریکای شمالی به اینترنت دسترسی داشتند.

به طور مشابه ۲۰ درصد از ساکنان آمریکا نیز در آن زمان یک گوشی تلفن همراه در اختیار داشتند. بنابراین همه چیز برای پیوند این دو دسته افراد فراهم به نظر می‌رسید.

AT&T در تولید گوشی های تلفن با قابلیت اتصال به اینترنت پیشگام شد و نمونه‌ای اولیه از یک گوشی به نام PocketNet را طراحی کرد. این محصول البته هرگز به طور تجاری به بازار عرضه نشد.

از طرف دیگر، نوکیا در سال 1996 گوشی Nokia 9000 Communicator را روانه بازار کرد که قابلیت‌های فوق‌العاده‌ای داشت. این گوشی از یک کیبورد کامل QWERTY بهره می‌برد و از صفحه نمایش بزرگی بهره می‌برد که به منظور دسترسی به صفحات وب طراحی شده بود. رابط کاربری این گوشی برای ترجمه سایت‌ها به محتوای قابل نمایش از WML استفاده می‌کرد.

نوکیا البته چند سال بعد گوشی نوکیا ۷۱۱۰ را هم به بازار عرضه کرد. این گوشی هم نخستین تلفن همراه بازار با برخورداری از یک مرورگر به شمار می‌رفت.

سامسونگ UpRoar؛ نخستین گوشی با توانایی پخش MP3

امروزه تقریبا تمام گوشی های تلفن همراه بدون هیچ دردسری قادر به پخش موزیک هستند. با این حال گوشی‌های قدیمی‌تر به ندرت از این قابلیت بهره می‌بردند. نخستین گوشی‌ای که قادر به پخش موزیک‌های با فرمت mp3 بود، گوشی سامسونگ UpRoar بود که در سال 2000 روانه بازار شد. بنابراین چندین سال پیش از این که اپل آیپادهای افسانه‌ای خود را معرفی کند، سامسونگ محصولی را روانه بازار کرد که هم نقش گوشی تلفن همراه را بازی می‌کرد و هم یک mp3 پلیر.

طراحی UpRoar مانند یک گوشی تاشوی معمولی بود و از قابلیت‌هایی نظیر مرورگر وب، تماس صوتی و امکان ضبط صدا برخوردار بود. علاوه بر این، گوشی سامسونگ از 64 مگابایت حافظه داخلی بهره می‌برد که برای ذخیره موزیک کاربرد داشت. به گزارش CNN، این 64 مگابایت حافظه قابلیت ذخیره حدود یک ساعت موزیک را در خود داشت و گوشی UpRoar سامسونگ می‌توانست با هر بار شارژ یازده ساعت موسیقی پخش کند.

در آن زمان قابلیت دریافت مستقیم موزیک از اینترنت فراهم نبود و کاربران می‌بایست موزیک را از طریق درگاه USB به آن انتقال می‌دادند. همچنین اپلیکیشن MusicMatch هم در این گوشی عملکرد بسیار خوبی داشت.

علاوه بر این، به منظور دسترسی سریع‌تر و راحت‌تر به موزیک‌ها، گوشی سامسونگ UpRoar به یک کلید بزرگ Play/Pause در مرکز مجهز بود که حتی در زمان بسته بودن در گوشی هم قابل دسترسی بود. به طور کلی این گوشی سامسونگ محصولی کاملا جلوتر از زمان خود بود و زمینه‌ساز پیشرفت‌های بزرگ‌تری در عرصه گوشی‌های هوشمند شد.

نخستین گوشی دوربین‌دار

همانند بحثی که پیرامون نخستین گوشی هوشمند دنیا وجود داشت، اختلافاتی نیز در خصوص تعریف اینکه چه دستگاهی را می‌توان گوشی دوربین‌دار خواند و چه دستگاهی را خیر، بین افراد مختلف وجود داشت. بسیاری از دستگاه‌های قدیمی‌تر، سعی در ترکیب قابلیت‌های یک دوربین و گوشی هوشمند داشتند. با این وجود، هیچ یک از آن‌ها را نمی‌توان گوشی هوشمند خواند. از جمله این دستگاه‌ها می‌توان به دوربین Olympus Deltis VC-1100 اشاره کرد که امکان آپلود تصاویر گرفته شده از طریق خطوط تلفن را می‌داد. در عین حال این دستگاه فاقد قابلیت برقراری تماس تلفنی بود و قطعا در دسته گوشی‌ها جا نمی‌گرفت.

همچنین برخی دستگاه‌های دیگر هم در این میان سعی می‌کردند با استفاده از دانگل‌هایی میان گوشی و دوربین ارتباط برقرار کنند. اما هیچ یک نمی‌توانستند به طور همزمان عملکرد یک گوشی و یک دوربین را ارائه دهند. با این حال سامسونگ در سال 2000 با عرضه گوشی SCH-V200 توانست یک گوشی دوربین‌دار واقعی را روانه بازار کند. این گوشی یک دوربین 0.35 مگاپیکسلی داشت که قادر به ثبت و ذخیره بیست تصویر بر روی حافظه بود. با این وجود تنها مشکل بزرگ اینجا بود که برای انتقال تصاویر از گوشی به کامپیوتر باید حتما گوشی و PC از طریق کابل به هم متصل می‌شدند.

در همان سال کمپانی شارپ نیز توانست یک گوشی دوربین‌دار را روانه بازار کند ‌که هم قابلیت ثبت تصویر را داشت و هم تصاویر ثبت شده را بدون نیاز به اتصال کابلی به سایر دستگاه‌ها انتقال می‌داد.

نخستین آیفون

تا اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی سازندگان گوشی های تلفن تقریبا تمامی قابلیت‌های مختلف اعم از تصویربرداری، گوش دادن به موزیک، ارسال پیام‌های کوتاه و دسترسی به اینترنت را امتحان کرده بودند. در این شرایط به محصولی نیاز بود که تمام این قابلیت‌ها را در یک مجموعه واحد جمع‌آوری کرده و در اختیار کاربران قرار دهد.

آیفون را به هیچ وجه نمی‌توان نخستین گوشی هوشمند تاریخ دانست. با این وجود، این محصول انقلابی اپل توانست گوشی‌های هوشمند به شکل امروزی را بر سر زبان‌ها بیندازد! آیفون تقریبا تمام گوشی‌هایی که پس از آن به بازار عرضه شدند را تحت تاثیر قرار داد. بنابراین صرفنظر از اینکه چه گوشی‌ای در جیب دارید، احتمالا با کمی دقیق شدن می‌توانید DNA نسل اول آیفون را در آن مشاهده کنید.

زمانی که نخستین iPhone دنیا روانه بازار شد، بسیاری از قابلیت‌های پایه‌ای که ما امروز به طور دائم از آن‌ها استفاده می‌کنیم را در خود نداشت. به گزارش Insider، این گوشی فاقد اپ استور بود و نمی‌توانست ویدیو ضبط کند. علاوه بر این، نسل اول آیفون حتی قابلیت ارسال تصویر از طریق یک پیام متنی را هم نداشت. با این حال جذابیت‌های پلتفرم iOS به حدی بود که توانست آیفون را به بستری فوق‌العاده برای پیشرفت‌های چشمگیر بعدی تبدیل کند.

احیای طراحی گوشی های قدیمی‌تر

در کنار تمام تاثیرات مثبتی که آیفون بر روی صنعت گوشی‌های هوشمند گذاشت، نمی‌توان از یکی از تاثیرات مخرب آن هم گذشت. پس از عرضه این محصول، طراحی گوشی های تلفن همراه رفته رفته به این دستگاه شبیه شد و خیلی زود تمامی محصولات بازار تبدیل به دستگاه‌هایی مربعی متشکل از صفحه نمایش و یک قاب پشتی شدند.

به این ترتیب در مسیر تکامل گوشی های تلفن همراه، رفته رفته برخی ویژگی‌های نوستالژیک طراحی نظیر فیدبک مکانیکی کلیدهای گوشی‌های قدیمی یا صدای کلیک هنگام باز و بسته کردن گوشی‌های RAZR موتورولا به فراموشی سپرده شدند.‌ در این میان، برخی کمپانی‌های سعی کردند با تعبیه تعدادی از قابلیت‌های کلاسیک نظیر صفحه نمایش‌های تاشو یا استفاده از دو نمایشگر، از طراحی محصولات قدیمی‌تر الهام گرفته و قابلیت‌های مدرن را با طراحی کلاسیک پیوند بزنند. از جمله این محصولات می‌توان به LG Wing یا لنوو C پلاس اشاره کرد.‌