بازگشت چند هزار میلیارد به سبد خانوارها با حذف فیلترینگ

میرنیما قاضی، رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران خسارت‌های اقتصادی برآمده از فیلترینگ را در کشور برشمرد و توضیح داد: در دنیای امروز اینترنت، مهم‌ترین رکن و ریشه‌ اقتصاد کشورهاست، با این حال همان‌طور که از گزارش‌های سه‌گانه‌ فصلی کیفیت اینترنت مشخص است، اینترنت ایران در پایین‌ترین رتبه‌ها در رده‌بندی‌های جهانی قرار دارد، وضعیتی که بنا به گفته‌ بسیاری از متخصصان و سیاست‌پژوه‌های حوزه‌ اینترنت، نتیجه‌ سیاست‌گذاری‌های محدودیت‌زای داخلی است و در کنار تحریم‌های خارجی یکی از مهم‌ترین متغیرهای کم‌رونقی اقتصاد دیجیتال در کشور از سیاست‌های فیلترینگ برمی‌آید و در واقع اقتصاد دیجیتال که بر مبنای اینترنت بنا شده از هرگونه اختلال یا محدودیت‌های اعمال‌شده بر اینترنت متاثر می‌شود و آسیب می‌بیند.

قاضی در ادامه از رفع فیلترینگ به عنوان عامل کاهش هزینه‌ چندهمتی از سبد خانوار ایرانی و کسب‌وکارهای کشور یاد کرد و گفت: براساس آخرین بررسی‌ها حدود ۸۳درصد از کاربران اینترنتی کشور از فیلترشکن استفاده می‌کنند. این رقم برابر با تحمیل هزینه‌ چندهزار میلیاردی به مردم و اپراتورهاست و بدیهی‌ است با حذف سیاست‌های فیلترینگ این هزینه‌ تحمیل‌شده به چرخه‌ اقتصاد دیجیتال و سبد خانوار برمی‌گردد.

وی افزود: علاوه بر فیلترینگ باید اختلال‌های مقطعی را هم به چالش‌های اینترنتی کشور اضافه کرد؛ براساس آخرین بررسی‌های کمیسیون اینترنت انجمن تجارت الکترونیک در سومین گزارش کیفیت اینترنت مشخص شد که بهار امسال در مقاطع کوتاه ۵ تا ۱۰ دقیقه‌ای لینک‌های ارتباطی در برخی از اپراتورها قطع و در نتیجه آن ارتباط کاربران اینترنت دچار اختلال شده است، هزینه‌ از دست رفته‌ این اختلال‌ها را نمی‌توان به راحتی احصا کرد اما به یقین بخش قابل‌توجهی از بدنه‌ اقتصاد دیجیتال و کسب‌وکارهای اینترنتی کشور از این وضعیت متاثر می‌شوند.

رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران تصریح کرد: فیلترینگ حتی اهداف سیاست‌گذاران آن را هم محقق نکرده است، آخرین داده‌های اندیشکده حکمرانی دانشگاه شریف حاکی از آن است که با گذشت حدود دو سال از اعمال سیاست‌های محدودکننده‌ پرمخاطب‌ترین سرویس‌های خارجی در ایران که شامل اینستاگرام و واتس‌اپ می‌شود، اگرچه میزان پهنای باند مصرفی این سرویس‌ها کم‌تر شده اما براساس گزارش دیتاک، به دنبال ریزش اولیه‌ کاربران اینستاگرام بعد از مسدود شدن آن در مهر ۱۴۰۱، ۹۰ درصد کاربران تا زمستان ۱۴۰۲ به این پلتفرم بازگشته‌اند. این به معنای تحمیل هزینه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به بدنه‌ جامعه و فعالان اقتصادی کشور است.

قاضی اظهار کرد: در همین حال براساس گزارش آزمایشگاه داده و حکمرانی، دست‌کم ۳۰درصد از کاربران اینترنت در کشور ماهانه تا ۱۵۰هزار تومان برای خرید‌ تمدید اشتراک وی‌پی‌ان متحمل هزینه می‌شوند، با در نظر گرفتن تعداد کاربرهای اینترنت کشور، گردش مالی بازار خرید و فروش ابزارهای فیلترشکن‌ سالانه بیش از ۵۰۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است.

وی خاطرنشان کرد: این موارد را باید در کنار  ۵۰۰۰ وب‌سایت پربازدید کاربران ایرانی گذاشت که براساس پایگاه داده crux دست‌کم ۷۳۰ وب‌سایت به طور مستقیم فلیتر شدند و دامنه اصلی آنها به آی‌پی‌های فیلترینگ resolve می‌شود. بسیاری از وب‌سایت‌هایی که از طریق فیلترشدن آی‌پی، زیردامنه‌ها، cdnها و … مسدود شده‌اند را نیز باید به این فهرست اضافه کرد.

رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران تاکید کرد: فیلترینگ علاوه بر خسارت‌های کمی، خسران کیفی هم در پی دارد؛ تداوم ناامیدی نیروی انسانی و خروج متخصصان یک خسارت‌ بزرگ ملی است که قابل ارزش‌گذاری مالی و ریالی نیست و ضرری که از سوی فیلترینگ در کنار تحریم‌های به اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور وارد می‌آید را شاید هرگز نتوان احصا کرد.